Në prag të nisjes së sezonit të ri televiziv, lajmet për mbylljen e njëkohshme të emisioneve “Të paekspozuarit” i Ylli Rakipit dhe “Krasta/A Show” i Adi Krastës u pasuan me një furtunë reagimesh në rrjetet sociale dhe shqetësime të reja për gjendjen e lirisë së medias në Shqipëri.
Të dy emisionet ishin kritike me kryeministrin Edi Rama dhe transmetoheshin prej një viti në të njëjtin televizion informativ “News 24” në pronësinë e botuesit Irfan Hysenbelliu.
Gazetari Ylli Rakipi akuzoi në mënyrë të drejtpërdrejtë qeverinë e kryeministrit Rama për mbylljen e emisionit dhe prishjen e kontratës së tij me televizonin “News 24”.
“Emisioni u mbyll nga presioni direkt i qeverisë. Ka pasur gjithmonë presion për ta mbyllur emisionin dhe vetë Edi Rama ka dhënë urdhër që përfaqësues të qeverisë të mos vinin në studion e emisionit,” tha Rakipi për BIRN.
“Të Paekspozuarit”, emision me të ftuar të përhershëm analistët kritikë, Fatos Lubonja dhe Andi Bushati, publikoi në dhjetor 2018 skandalin e falsifikimit me një prej tenderave të Unazës së Re, për të cilin prokuroria ka filluar hetimet.
“Kisha dhe një vit kontratë dhe nuk m’u dha asnjë arsye për mbylljen,” shtoi Rakipi, duke dhënë si motiv të mbylljes së emisionit, ekspozimin e disa aferave korruptive të qeverisë.
Edhe gazetari Adi Krasta njihet për qëndrimet e forta publike kundër qeverisjeve abuzive, përfshirë atë aktualen. I kontaktuar nga BIRN, Krasta tha se nuk prononcohet.
Gazetari Ylli Rakipi është vendosur shpesh në shënjestrën e kryeministrit Rama, duke u quajtur prej tij “kazan” ose “Kadri”, etiketa që i përdor rëndom ndaj gazetarëve kritikë. Në muajin prill, Rama ngriti një padi gjyqësore ndaj Rakipit, duke e akuzuar atë se përmes një opinioni i ka cënuar imazhin para publikut “në mënyrë të pakthyeshme”. Rakipi u përgjigj me një kundërpadi.
Presidenti i “Focus Group”, Irfan Hysenbelliu hodhi poshtë zërat se mbyllja e emisioneve vinte si pasojë e presionit të qeverisë dhe i motivoi spostimet e dy gazetarëve me “reformën e brendshme”. Ai tha se televizioni kishte në projekt një emision të ngjashëm nga e hëna në të enjte, me një prej analistëve më të njohur në vend, ndërsa shtoi se ishte menduar që “kjo i shkonte më shumë natyrës së televizionit”.
“Nuk kanë guxuar të më bëjnë presion as kjo qeveri dhe asnjë nga qeveritë e kaluara. Kjo është arsyeja që mediat që zotëroj kanë audiencën dhe besueshmërinë më të lartë në treg.”, tha Hysenbelliu për BIRN. “Zotin Rakipi nuk e kam marrë asnjëherë në telefon për përmbajtjen e emisionit. Po të kisha pasur presion, do kishte pasur dhe ndërhyrje,” iu përgjigj ai akuzave.
I pyetur për ndërprerjen para kohe të kontratës, Hysenbelliu u justifikua me faktin se edhe Ylli Rakipi më herët nuk e kishte respektuar një kontratë me televizonin, duke e lënë televizionin në mes të sezonit, por ishte punësuar sërish prej tij.
Sa i përket emisionit “Krasta/ A Show”, Hysenbelliu tha se Adi Krastës i ishte ishte ofruar një hapësirë tjetër televizive në fundjavë dhe se “i takon atij të vendosë”.
Mbyllja e dy emisioneve kritike me qeverinë u komentua gjerësisht në rrjetet sociale në lakmusin e gjendjes së lirisë së medias në Shqipëri; e cila sipas indeksit të organizatës “Reporterë pa Kufij” shënoi një rënie drastike prej shtatë vendesh në vitin 2019.
Ndërkohë, shqetësime në rritje i janë drejtuar kryeministrit Edi Rama për gjuhën fyese dhe denigruese të përdorur ndaj gazetarëve kritikë – dhe së fundmi për përpjekjet e tij për të miratuar një paketë ligjesh për rregullimin e medias online.
Qeveria i quan ndryshimet ligjore si “paketa antishpifje”, por organizatat vendase dhe ndërkombëtare të medias i konsiderojnë ato si ligje drakoniane dhe në shkelje të standardeve ndërkombëtare dhe i kanë bërë thirrje kryeministrit Rama që t’i tërheqë ato pas. Projektligjet gjenden aktualisht në axhendën parlamentare dhe kryeministri është shprehur i vendosur për t’i miratuar ato.
I pyetur mbi pretendimet se qeveria qëndronte pas mbylljes së emisioneve kritike, zyra e shtypit e kryeministrit i konsideroi ato shpifje dhe imagjinatë të gazetarit dhe paralajmëroi padi të reja në gjykatë.
“Ne kemi prej kohësh një skuadër ligjore që shpifjet i adreson në gjykatë. Në dijeninë time, edhe kjo valë shpifjesh për sa pyesni, është duke u vlerësuar nga skuadra në fjalë,” tha Endri Fuga, drejtor i komunikimit të Kryeministrisë për BIRN.
“Kryeministri nuk ka asgjë më shumë për të thënë. Jetojmë në kohën e Fake News, por ne vazhdojmë të besojmë se e vërteta nuk harron asnjëherë,” përfundoi Fuga./Vladimir Karaj/Birn/
